Joure
De hoofdplaats van de gemeente Skarsterlân is geen stad, maar ook al lang geen dorp meer. Joure (De Jouwer) wordt daarom naar oud-Friese gewoonte een “vlecke” genoemd: een plaats die het midden houdt tussen een dorp en een stad. Het is één van de fraaiste plaatsen in het zuiden van Fryslân met veel monumenten en andere bezienswaardigheden, die herinneringen bewaren aan een nijver verleden.
Voor de oorsprong van de naam Joure bestaan verschillende verklaringen. Vaak wordt gedacht aan haver (in het Fries “hjouwer”), maar meer waarschijnlijk lijkt het Germaanse woord “ghebhara”, wat ‘water’ betekent. Joure is in de 15de eeuw ontstaan op een zandrug bij een kruising van de landweg naar Gaasterland en de waterweg (Zijlroede) naar de kleigebieden, naast het voormalige dorp Westermeer. In 1466 kreeg Joure al het marktrecht, eerst voor een weekmarkt, maar in 1482 ook voor een jaarmarkt. Dit werd de befaamde Jouster Merke, die nog steeds elke vierde donderdag van september duizenden mensen op de been brengt.
De nijvere vlecke herbergde tal van ambachten waaronder scheepsbouw, klokkenindustrie, meubelmakerijen en koperslagers. Later maakten ook goud- en zilversmederijen hier een bloeiperiode door. Joure is onlosmakelijk verbonden met Douwe Egberts. In 1753 begon de vader van Douwe Egberts, Egbert Douwes, aan de Midstraat in Joure een zaak in koffie, thee, tabak en andere koloniale handelswaren, wat uiteindelijk is uitgegroeid tot het huidige DE-concern. Het winkeltje van Douwes, “De Witte Os”, is nu een museum.
De fraaie Jouster Toer is een echte blikvanger en bepalend in de winkelstraat van Joure, de Midstraat. De eerste steen werd in 1628 gelegd door grietman Hobbe van Baerdt naar wie de aanpalende kerk is vernoemd. Het voormalige raadhuis (Midstraat 10) is een wit geschilderd breed pand, voorzien van een middenrisaliet met fronton en een balkon op ionische zuilen. Het neoclassicistische uiterlijk ontstond in 1858 bij de inrichting tot gemeentehuis. Het gebouw is thans onderdeel van verpleeghuis “de Flecke”. Park Heremastate is het park aan de westzijde van de Midstraat waarin de adellijke woning Herema State ligt, oorspronkelijk gebouwd in 1625. Het is meerdere malen verbouwd en doet sinds 1950 dienst als gemeentehuis waarin van de state een vertrek met een interieur in Lodewijk XIV-stijl is opgenomen.
Op zaterdag is de korenmolen Penninga’s Molen (Molenweg 55) tussen 9:30 – 12:00 voor publiek geopend (ook op afspraak). Deze ooit als papiermolen in 1692 in Westzaan gebouwde molen is per zeilpraam in 1900 over de Zuiderzee naar Joure verplaatst. Het Museum Joure met talloze werkplaatsen van o.a. de klokkenmaker, koperslager, goud- en zilversmid is gevestigd in het industrieel/ambachtelijk complex waar ooit koffiebrander Douwe Egberts begon (Geelgietersstraat 1-11). Een prachtige tuin en authentieke kades omringen de tien gebouwen. In de eerste fabriek van DE is nu de koffie- thee- en tabakscollectie te zien. Er is een natuurafdeling, er zijn doorlopend exposities van hedendaagse kunst te bewonderen en de museumwinkel is “De Witte Os” (http://www.museumjoure.nl).
In en rondom Joure zijn diverse restaurants (http:/restaurants-joure.nl), winkels (http://www.winkeleninjoure.nl/), een subtropisch zwembad (http://www.zwembad-joure.nl/) en een sauna te vinden (http://www.dewoudfennen.nl/).
De Boerenbruiloft is één van de vele evenementen die jaarlijks in Joure plaatsvinden. Eind juli wordt er een “Boerebrulloft” uit 1850 gehouden met een trouwerij, een harddraverij (paardrijwedstrijd) op ongezadelde paarden en een Ringrijderij waarbij de deelnemers in ouderwets kostuum in een Friese sjees zitten.
Op de woensdag dat de Boerenbruiloft wordt gehouden beginnen sinds 1986 in Joure ook de Friese Ballonfeesten. Hierbij stijgen bij goed weer dagelijks circa 35 heteluchtballonnen op vanaf de Nutsbaan te Joure en zijn verschillende optredens van artiesten. Het evenement trekt veel toeristen en duurt vijf dagen.
En elke vierde donderdag in september vindt in Joure de “Jouster Merke” plaats. Behalve de jaarmarkt sinds 1482 en de kermis is er de Hynstefeiling (de beroemde paardenhandel), de Agrarische Schouw (een toonaangevende openlucht landbouwtentoonstelling in Heremastate) en de Kermiskoersen (een harddraverij voor paarden met sulky).